آداب غذا خوردن در اسلام

• غذاي خود را با نام خدا آغاز كنيد.

امام علي (ع): به هنگام غذا خوردن خداي را ياد كنيد و از بيهوده گويي اجتناب كنيد، زيرا كه طعام نعمت و رزقي از خداوند است و بر شماست كه در آن خداي را ياد كرده و شكر گوييد. (فروع كافي، جلد 6، صفحه 296)

امام علي (ع) در سفارش هاي خود به كميل : به گاه غذا خوردن از آن كسي نام ببر كه با وجود نام او، ديگر هيچ دردي زيان نمي رساند و نامش، شفاي همه بيماري ها و ناتن درستي هاست.(بحارالانوار، جلد 66، صفحه 425، حديث 41)

امام علي (ع): هر كس خواست غذا بخورد، نام خدا را بر زبان آورد، خوب غذا را بجود و در حالي از غذا خوردن دست بكشد كه هنوز ميل به خوردن دارد و به آن احساس نياز مي كند.

امام علي (ع):هر کس که مي خواهد غذايي او را آزار ندهد، تا گرسنه نشده ، چيزي نخورد و آن گاه هم که خواست بخورد ، بگويد:
"بسم الله و بالله" (طب الائمه لابني بسطام ، صفحه 60 )

• غذا را با نمک يا سركه شروع كنيد.

امام علي(ع): در شروع به غذا خوردن، نمك بخوريد. اگر مردم مي دانستند نمك چه خاصيتي دارد هر آينه به جاي داروهاي مجرب ديگر آن را انتخاب مي كردند. (طب الائمه ، صفحه 70)

امام کاظم (ع): سفره اي که در آن نمک نباشد ، بي برکت است . آغاز کردن غذا با نمک ، براي تن درستي ، بهتر است. (الکافي ، جلد 6 ، صفحه 326 ، حديث 5 )

محمد بن علي گويد: مردي در خراسان خدمت امام رضا (ع) بود. غذايي براي آن حضرت آوردند كه با آن سركه و نمك بود.آن حضرت آغاز غذا را با سركه شروع كردند، آن مرد گفت: قربانت گردم، شما به ما امر كرديد با نمك شروع كنيم! آن حضرت فرمودند:
اين مثل آن است، به درستي كه سركه ذهن را قوي و عقل را زياد مي كند. (طب و درمان ، صفحه 140)

امام باقر (ع): خداوند به حضرت موسي (ع) وحي كرد كه قوم خود را امر كن غذا را با نمك آغاز و با آن پايان دهند، در غير اين صورت اگر دچار هر بيماري شدند جز خود را ملامت نكنند. ( طب الائمه)

• دست ها را قبل و بعد از غذا بشوييد.

امام علي (ع): شستن دست ها قبل از غذا، رزق را زياد مي كند، لباس ها را از آلودگي حفظ مي نمايد و چشم را تقويت مي كند. (خصال، صفحه 612)

حضرت رسول (ص):شستن (دست ها) پيش و پس از غذا ،شفايي براي تن و مايه برکت در روزي است.(بحارالانوار ، جلد 66 ، صفحه 356 ،حديث 17 )

• سبك و متعادل غذا بخوريد.

امام علي (ع): خوراكت را كم كن تا بيماري تو كم گردد. (غررالحكم ،جلد 1 ،صفحه 114)

حضرت رسول (ص) : محبوبترين شما در پيشگاه خدا آن کس است كه كم خوراكتر و سبكتر باشد. (كنز العمال، جلد 15 ،صفحه 261)

حضرت رسول (ص) :يکي از انواع زياده روي، اين است که هر آنچه را دوست داري ، بخوري. (كنز العمال، جلد 15 ،صفحه 263 ،حديث 40886)

امام صادق (ع): هر گاه مردم در خوراك خود ميانه رو باشند، بدن هايشان پايدار و محكم است. (سفينه البحار ، جلد 2 ، صفحه 79)

امام رضا (ع): غذاي خود را با سبك ترين غذايي كه بدنت را به اندازه عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعاليت ها و زمانه ات تغذيه مي كند، آغاز كن.(طب الرضا ،صفحه 15)

حضرت رسول )ص): در حالي غذا بخور كه اشتها داشته باشي و هنگامي دست از غذا بكش كه هنوز اشتهايت باقي است. (بحار ، جلد 62 ، صفحه 291)

امام رضا (ع):هر کس غذاي افزون از اندازه بخورد ،اين غذا او را سودي نمي رساند ،و هر کس به اندازه بردارد ،اين غذا او را تغذيه مي کند و سود مي رساند .آب نيز چنين است. روش پسنديده براي تو ،آن است که از هر يک از انواع غذا ،در فصل ويژه آن ،بهره بگيري.در حالي که هنوز مقداري ميل داري ،از غذا دست بکش ،چرا که اين کار ،به خواست خداوند ،براي بدن سلامت آورتر ،براي عقل ذکاوت بخش تر ،و براي خود انسان مايه سبکي افزون تر است.(طب الامام الرضا ،صفحه 14)

امام كاظم (ع): تدبير غذايي و رژيم خوراكي اين نيست كه اصلا چيزي نخوري ولكن رژيم اين است كه چيزي بخوري اما سبك. (وسائل الشيعه ، جلد 17 ، صفحه 183)

امام علي (ع): يا كميل! شكمت را از خوراك پر مكن، براي آب هم جا بگذار و براي هوا هم قرار بده، تا اشتها داري دست از خوردن بردار، اگر اين كارها را انجام دادي خوراك بر تو گوارا گردد، همانا تندرستي با كم خوردن و كم نوشيدن است. (تحف العقول ، صفحه 66)

حضرت رسول (ص) : بر حذر باش از آنكه ، بخوري آنچه را اشتها نداري كه باعث حماقت و ناداني مي گردد. (لئالي الاخبار ، ش 2)

امام علي (ع): از هميشه سير بودن و بسيار خوردن بپرهيزيد كه اين كار بيماري ها و رنج ها را بر مي انگيزاند. (غرر الحكم ، جلد 51 ، صفحه 151)

حضرت رسول (ص) : دل هاي خويش را با زياد خوردن و زياد نوشيدن نميرانيد، كه دل چون زراعت است، وقتي آب آن زياد شد خواهد مرد. (نهج الفصاحه ، حديث 2489)

امام علي (ع) به فرزندشان امام حسن (ع) فرمودند: چهار كلمه به تو مي آموزم كه تو را از درمان بي نياز سازد: تا گرسنه نباشي غذا مخور و هنوز مايل به غذا باشي دست از آن بردار، غذا را به جا و نيكو بخور (خوب بجو)، هنگامي كه خواستي به بستر روي خود را به بيت الخلاء عرضه كن (به مستراح برو) (خصال ،جلد 60)


• از غذاي حرام دوري كنيد.

حضرت رسول (ص) : هر كه لقمه اي از حرام بخورد، تا چهل شب نمازي مقبول نگردد و تا چهل روز دعايش مستجاب نشود و هر گوشتي كه از حرام برويد، آتش به آن سزاوار تر باشد. (بحار الانوار ، جلد 66 ، صفحه 314)


• از خوردن غذاي داغ اجتناب كنيد.

امام علي (ع): غذاي گرم را وانهيد تا سرد شود، زيرا براي رسول اكرم (ص) غذا حاضر كردند، (ايشان) فرمودند: وانهيدش تا سرد شود و قابل خوردن گردد ، كه خداي عزوجل آتش به ما نمي خوراند و بركت در غذاي خنك است.(فروع کافي ، جلد6 ، صفحه322)

• بهتر است در جمع غذا بخوريد.

حضرت رسول (ص): محبوبترين خوراكي در پيشگاه خدا چيزي است كه دست ها بر آن زياد باشد (خورنده آن بسيار باشد.) (نهج الفصاحه ، صفحه 15)


• در ظروف آب و غذا فوت نكنيد.

امام صادق (ع): دميدن در ظرف آب و غذا و در محل سجده مكروه است. ( خصال ، صفحه 158)

امام علي (ع)-درباره آنچه پيامبر نهي فرموده است -:از اين نهي کرده که در غذا يا نوشيدني بدمند.(بحارالانوار، جلد66 ،صفحه400 ،حديث1)


• مستمندان را هنگام خوردن غذا رد نكنيد.

امام علي (ع): چون سفره ي غذا گذارده شد و ، سائل و مستمندي از راه رسيد، او را رد نكنيد. (محاسن برقي ،صفحه 423)


• شام بخوريد، ولو به لقمه اي

امام رضا (ع): شب حتما غذا بخوريد، اگر چه مقدار كمي نان باشد، چون باعث قوت جسم مي شود. (طب الائمه ،صفحه 65)

امام صادق (ع): خوردن شام را وامگذار ، هر چند به سه لقمه (نان) با نمك باشد.(مکارم الاخلاق ،جلد 1،صفحه424،حديث1447)

حضرت رسول (ص):خوردن شام را وامگذاريد ،هر چند به مشتي خرما باشد ،زيرا واگذاشتن آن ،انسان را پير مي کند.(کنزالعمال ،جلد10 ،صفحه46 ،حديث 28290)

• غذا را خوب بجويد و در خوردن هرگز شتاب نكنيد.

امام صادق (ع): غذا خوردن را طولاني كنيد، زيرا لحظات آن از عمرتان محسوب نمي شود. (سفينه البحار ،جلد 1،صفحه 27)

حضرت رسول (ص):-در بيان آداب غذا خوردن-اما آداب آن ،کوچک کردن لقمه و جويدن کامل است.(بحارالانوار،جلد66 ،صفحه 415 ،حديث 14 )

• سعي كنيد هنگام راه رفتن چيزي نخوريد.

امام صادق (ع): در هنگام راه رفتن چيزي نخوريد، مگر آنكه مجبور باشيد.(روضه المتقين ،صفحه 524)


• سبزي را فراموش نكنيد.

حضرت رسول (ص): سفره هاي خودتان را با سبزي ها بياراييد، زيرا انواع ميكروب ها را نابود مي سازد. ( طب النبي، صفحه 3)

امام صادق (ع): براي هر چيز زينتي است و زينت سفره، سبزيجات است. (بحار الانوار ،جلد 66 ،صفحه 199)


• بهتر است غذا هاي ريخته شده بر روي سفره را بخوريد.

امام علي (ع): اموري موجب رزق و روزي انسان مي شود كه از جمله آن امور خوردن غذاهاي ريخته شده بر سر سفره است. (طب و درمان ، صفحه 49)



• در خوردن و نوشيدن از اسراف بپرهيزيد.

خداوند سبحان در قرآن كريم مي فرمايد: بخوريد و بياشاميد ولي اسراف نكنيد كه خداوند اسراف كنندگان را دوست ندارد. ( اعراف ،آيه 31)

• پايان هر غذا شكر گزاري از نعمت هاي خدا را فراموش نكنيد.

خداوند سبحان در قرآن كريم مي فرمايد: اي كساني كه ايمان آورده ايد، از خوراكي هاي پاكيزه اي كه روزي شما قرار داده ايم بخوريد، سپاسگزار خدا باشيد، اگر او را عبادت مي كنيد. (بقره ، آيه 172)

• پس از صرف غذا كمي استراحت نماييد.

امام صادق (ع): به پشت خوابيدن، پس از خوردن غذا، بدن را فربه و غذا را هضم مي كند و ناراحتي را برطرف مي گرداند. (سفينه البحار، جلد 1 ،صفحه 27)

• هرگز با شكم پر حمام نكنيد.
امام رضا (ع): با شكم پر حمام نگيريد چون سبب توليد قولنج مي شود. (رساله ذهبيه 29-26)

• صبحانه بخوريد

امام صادق (ع):چون نماز صبح را خواندي ،پاره ناني بخور تا با آن :دهان خويش را خوش بو سازي ، حرارت خود را فرو بنشاني، دندان هايت را استوار سازي، لثه ات را استحکام بخشي، روزي خويش را به چنگ آوري و خوي خود را نکو سازي.(الدعوات، صفحه140، حديث352)

امام علي (ع): در پاسخ به سوال كسي كه پرسيد چه چيز باعث طول عمر مي شود، فرمودند: خوردن غذاي كافي در هر بامداد.

امام صادق (ع): مومن را بايسته است كه تا غذا نخورده (صبحانه)، از خانه بيرون نرود؛ چرا كه اين كار به او استواري بيشتر مي دهد. (بحارالانوار، جلد66، صفحه341، حديث3)

ربيع الابرار:واگذاردن ناشتايي، مايه بيماري است.(ربيع الابرار، جلد2، صفحه747)


• خوردن ميوه

به نقل از فرات بن احنف از امام صادق (ع):
هر ميوه اي آلودگي به همراه دارد. پس اگر خواستيد ميوه بخوريد، آن را با آب بشوييد. (الكافي، جلد 6، صفحه 350،حديث 4)

امام علي (ع): وقتي پيامبر خدا ميوه اي نو مي ديد، آن را مي بوسيد و روي چشمان و دهانش مي نهاد و سپس مي گفت "خداوندا! چنان كه آغاز اين ميوه را در عافيت به ما نشان دادي، پايان آن را نيز در عافيت به ما بنمايان" (بحار الانوار، جلد 66، صفحه 119، حديث 10) حضرت رسول (ص):ميوه را در ايام دولتش (در فصل آن) بخور و برترين ميوه ها، انار و ترنج است. (الدعوات ،صفحه 159، حديث 436) حضرت رسول (ص): هر كس تنها يك نوع ميوه را بخورد، بهتر است. (بحار الانوار ،جلد 66، صفحه 123، حديث 15) حضرت رسول (ص): ميوه ها را جدا جدا بخوريد. (جامع الاحاديث للقمٌي، صفحه 108)