كاربرد زالو و زالو درماني


كاربرد زالو و زالو درماني چيست؟
نام علمي : زالو
نام انگليسي : Himudomedicindlis OR Medicalleech
نامها در زبانهاي فارسي : علق ، زالو ، زلو ، ديوچه

بلفظ تركي : سلوك

خصوصيات : معروفترين زالوها ، زالوي پزشكي است كه جزء گروه خونخواران است. طول اين زالو 12 ـ 5 سانتيمتر است و گاهي تا 25 سانتيمتر هم مي‌رسد عرض آن حدود يك سانتيمتر است تصاوير شماره ( 8 و 7 )
رنگ زالوي پزشكي متنوع است و غالباً زيتوني سياه يا قهوه‌اي و يا حنايي مايل به سياه است.
زالوي پزشكي از گونه‌هاي زالوي آرواره‌دار بي خرطوم است.
زالو توانايي بسيار زيادي در توليد بزاق دارد. به طوريكه وقتي به ميزبان مي‌چسبد بزاق، مترشحه از زير بدن زالو سرازير مي‌شود.بزاق حاوي يك ماده ضد انعقاد است. به نام هيرودين Hirudin هيرودين توانايي زيادي در ممانعت از انعقاد خون دارد. چند قطره بزاق دهان زالو قادر است مقدار زيادي خون را به صورت مايع نگه دارد و مانع انعقاد آن شود.

مزاج زالو : سرد و خشک

وضع طبيعي : اكثر زالوها در آبهاي شيرين ، كم عمق، مردابها و باتلاقها زير صخره‌ها، قطعه‌هاي شناور و يا به صورت شيء در كف آب زندگي مي‌كنند. از نور گريزانند. شب رو هستند و شب به شكار مي‌روند.
تاريخچه زالودرماني : Leech Therapy
صدسال قبل از اينكه مردم مغرب زمين ( اروپا و امريكا ) زالو را بشناسند و به خواص درماني آن آگاهي داشته باشد در خاورميانه از زالو براي مقاصد درماني استفاده مي‌شود.
حجامت ، پرسش و پاسخ با 32 بيمار درمان شده
مصريها در 1500 سال قبل از ميلاد مسيح از زالو براي درمان بيماريها استفاده مي‌كردند و از نقاط ديگر خاورميانه به آنجا بيمار اعزام مي‌شده است. استفاده از زالو براي درمان بيماريها سابقه‌اي طولاني در طب دارد. شايد سابقه تاريخي آن به حدود 4000 سال قبل برگردد ايران هم جزء كشورهايي است كه در تاريخ پزشكي خود از زالودرماني استفاده مي كرده است.
اروپائيها تا قبل از قرن 19 زالو را موجودي بي مصرف و مزاحم و دورانداختني مي‌پنداشتند و از قرن 19 به بعد به خواص درماني آن پي بردند و از آن به بعد بطور وسيعي براي درمان بيماريها از آن سود جستند بطوريكه فرانسه تا اسل 1850 حدود 100 ميليون زالوي پزشكي وارد كرده است. در سال 1950 تنها در شهر فيلادلفياي آمريكا 750000 زالو مصرف شده است.
استفاده از زالودرماني منحصر به اروپا نمي‌شد. در قرن 19 در ايالات متحده آمريكا نيز از زالو براي خونگيري استفاده مي‌شد.
با كاهش زالو پيشرفت مهارت و وسايل تشخيص بعد از 1830 مجبوبيت زالو درماني رو به كاهش نهاد تا اين كه در سال 1884 كشف شد كه خون در روده زالو منعقد نمي‌شود. و جداسازي آنزيم ضد انعقاد هيرودين از غدد حلقي زالو توسط ماركواردت در سال‌هاي 1950 ، اهميت پزشكي زالو را ثابت كرد و زالودرماني طي سالهاي 1980 دوباره رواج يافت . سازمان غذا و داروي امريكا در 24 ژوئن 2004 در آخرين اقدام مهم خود استفاده از زالو را براي مقاصد پزشكي قانوني اعلام كرد.

1. Jonhaycraft
2. Hirodin
3. F. Mark wardt

خواص زالو :
زالو بيشتر از حجامت خون و مواد را از عمق بدن بيرون مي‌كشد . زالو براي اينكه بتواند خونخواري كند بايد مانع لخته شدن خون بشود براي اين كار بزاق خود را همزمان با مكيدن به داخل محل تزريق مي‌كند بنابراين بدن بيمار از خواص بزاق زالو نيز بهره‌مند مي‌گردد.
پروفسور ايواليد از دانشگاه شهر مون پليه فرانسه مي‌گويد : هنوز تمامي اسرار و خواص فيزيكي و درماني زالو كشف نشده است پيش بيني مي‌شود.
حدود يكصد ماده موثره با اثرات درماني مختلف در بزاق زالو موجود باشد. بسياري از اين مواد تا به حال كشف و شناسايي شده وحتي فرمول شيميايي و خواص آن بيان شده است.
آنزيم‌هاي مهم شناخته شده در زالو
1ـ هيرودين Hirudin
هيرودين شناخته شده‌ترين آنزيم زالو و قوي‌ترين ماده‌اي ضد انعقادي موجود مي‌باشد و از مپارين قوي تر است.
عمل هيرودين به وسيله عوامل ديگر موجود در زالو تقويت مي‌شود كه فعاليتي مشابه روي گردش خون دارند اين عوامل عبارتند از :
همنتين Hementin
آنتي استاتين Anti Statin
2ـ بدلين Bdelin
اين يك آنزيم مهاركننده پروتئاز Protease مانند تريپسين Tripsin ، كيموتريپسين Chymotripsin يا پلاسيمين Plasmin است كه فاكتورهاي تورم و پخش شدن در بافت مي‌باشد.
3ـ آپيراز Apyrase
آپيراز يك آنزيم قوي ضد تجمع پلاكت‌ها مي‌باشد كه باعث بهتر شدن جريان خون مي‌شود.
4 ـ اگلين Eglin
اگلين، ضمن اين كه يك انزيم ضد تورم است، ضد اكسيداسيون Antioxidant و ضد راديكال Antiradicalنيز مي باشد.
5 ـ داستاببلاز Desta bilase
اين آنزيم كه قدرت ضد تجمع پلاكتي بسيار قوي دارد عملش از بين بردن لخته خون مي باشد به وسيله نيكونو Nikonovكشف گرديد كه يك شيوه درماني بسيار هيجان انگيز را معرفي نمود.

6ـ هيالورونيداز Hyaluronidase
اين ماده هم به عنوان فاكتور بخشي و هم به عنوان يك آنتي بيوتيك عمل مي كند.
7 ـ ليپازها و استرازها Lipases and Esterases
اين مواد خاصيت ليپوليتيك دارند. بر مثال چربي را آب كرده كه استفاده‌هاي درماني آن شروع شده است.
8ـ يك ماده بي حس كننده Anesthetic agent
وقتي زالو پوست را نيش مي‌زند ايحاد يك زخم به شكل ستاره سه شاخه ( مانند آرم اتومبيل مرسدس بنز ) مي كند كه كاملاً بدون درد مي باشد وبه دليل وجود ماده‌ي قوي بي حس كننده، به سادگي يك احساس خنكي ايجاد مي‌نمايد .
9ـ آنتي الاستاز Antielastase
اين ماده كه از طريق كنترل عمل الاستاز فعاليت مي‌كند آنزيمي است كه الاستين جلوي را، به خصوص در پوست، تنزل Degrade مي‌دهد .
10ـ ماده گشاد كننده رگ Vasodilator
اين ماده كه هنوز به طور رسمي مشخص نشده است بسيار شبيه هيستامين مي‌باشد ( اين ماده ما را به طرف آنزيم‌هاي بسيار مهم ديگري كه در مراحل بيوانرژيك مانند نيوروترانسميترها كه از 34 نمره‌ي مغزي كه در طول بدن زالوي هيرود و مريسيناليس تقسيم شده‌اند ترشح مي‌شود.
بيماريهاي قابل درمان با زالو
1ـ بيماريهاي پوستي ـ جوش
درمان بيماريهاي پوستي يك از محدودهاي مهم و ممتاز در زمينه زالو درماني مي باشد.
2ـ صدمات
زالو درماني موقعيت خوبي را در درمان كوفتگي ما صدمات خون مردگي و ورم كسب كرده است.
3ـ جراحي پلاستيك و پيوند اعضاء
4ـ بيماري هاي دستگاه حركتي
بيماريهاي دستگاه حركتي شايعترين بيماري زمان حاضر مي‌باشد.
5 ـ آرتروز Artherose
آرتروز به معني فرسودگي مفصل مي باشد و به طور طبيعي در افراد مسن شديد‌تر ظاهر مي‌شود.
6ـ رماتيسم مفصلي Rhematism
در رماتيسم مفصلي به وسيله عمل روي كل تورم مفصل مي باشد.
7 ـ بيماريهاي چشمي
مقالات متعددي درباره استفاده موفقيت آميز زالو درماني در بيماريهاي چشمي مختلف در دسترس است.
8 ـ تورم چشم ها
زالودرماني نتايج موفقيت آميزي در درمان تورم‌هاي چشمي زير داشته است.
9 ـ بيماريهاي گوش صداي گوش Tinnitus
2 الي 4 زالو پشت هر گوشي در فواصل هر چند هفته تكرار شود تا نتيجه مطلوب حاصل گردد.
10ـ بيماريهاي قلبي عروقي ـ تنگي عروق
تنگي عروق سياهرگي مربوط به گشادي رگ مي شود كه اغلب بر اثر تضعيف بافت پيوندي مي‌باشد.
11ـ اختلال گردش خون
اختلال گردش خون دست و پا ( دست و پاي سرد ) به وسيله زالو درماني در محدوده ستون مهره‌ها قابل درمان است.
انگشتان ومناطقي كه به عللي گانگرن شده‌اند.
افراد ديابتيكي كه از سردي و مورمور و گزگز پاها شكايت دارند كسانيكه از درد ساق پا و پاشنه پا شكايت دارند.
12ـ اسپاسم و دردهاي عضلاني :
با زالو اندازي روي مناطق دردناك مي‌توان درد را كاهش داد و اسپاسم را مرتفع نمود.

زالوی طبی
استفاده از زالوی طبی برای درمان برخی بیماریها در ایران قدمتی چندین ساله دارد که از جمله موارد مکتوب آن اشاره ابوعلی سینا به استفاده از آن در درمان بسیاری از بیماریها در کتب مختلف از جمله قانون می باشد . متاسفانه استفاده نا صحیح و عدم انجام به بررسیهای تکمیلی در مورد خواص این موجود زنده باعث حذف استفاده از آن به مرور زمان گردید و باز با هزاران تا سف چون همیشه این مورد طبی ، اسلامی و ایرانی نیز در چند دهه اخیر طی تحقیقات بالینی و آزمایشگاهی و استناد به مدارک قدیمی ایرانی ممالک اروپایی و آمریکایی مجددا جهت درمان بسیاری از بیماریها چه به صورت مستقیم و چه به صورت استفاده از آنزیمهای استخراج شده از زالوی طبی مورد استفاده قرار گرفت .
زالوی طبی با نام ( Hirudo Medicinalis ) معروف می باشد که اصولا جز انگلهای خون خوار به شمار می رود . طول آن به طور متوسط 12 سانتی متر و عرض آن حدود یک سانتی متر است و وزن آن 3 – 2 گرم می باشد و بصورت زنده زایی تکثیر پیدا می کند ساختمان بدنی این موجود از لحاظ سیستم عصبی بسیار ساده و ابتدایی است . جهت تکثیر و رشد معمولا در آکواریومهای بزرگ و به صورت گروهی پرورش داده می شوند بزاق زالو ( Leeches ) حاوی آنزیمهای فراوانی است که خواص درمانی متعددی دارند که به اختصار به شرح ذیل می باشند :
1 . خاصیت Anesthetic : این خاصیت باعث کاهش درد موضعی در هنگام نیش زدن میگردد که عمدتا به دلیل وجود ماده Hirudin می باشد .
2 . خاصیت Vasodilator : این خاصیت به دلیل ماده Histimine می باشد که باعث گشادگی عروق خواهد گردید .
3 . خاصیت Anticoagulant : این خاصیت به دلیل آنزیم Hyaluronidas موجود در بزاق H.M می باشد . بعلاوه این آنزیم خاصیت موکوکیتیک و آنتی بیوتیک بسیار قوی دارد در حدی که در درمان گلوکوم هم
بسیار موثر هست .
4 . خاصیت Protealitic inhibitor : این حالت به دلیل وجود سه پروتئین خاص به نامهای Hirudin و Bdelin و EgLin می باشد .
الف ) Hirudin : مهارگر اختصاصی ترومبین می باشد پس در روند تشکیل لخته موثر هست این ماده امروز به طور صناعی جهت استفاده در امور طبی ساخته می شود .
ب ) Bdelin : با وزن مولکولی 5000 ، مهارگر Tripsin و پلاسمین و Acrosin می باشد و اغلب در موارد نیاز به غیر فعال کردن پلاسمین مورد مصرف دارد .
EgLin : با وزن مولکولی کم خاصیت مهارگری ELastase و cathepsin و Subtilisin و Chymotripsin را دارد که بسیار موثر در کاهش التهاب بعد از تروما و جراحی ها و مشکلات آندوتلیوم روده ای علی الخصوص بیماری کرون می باشد بعلاوه این ماده مانع تشکیل لخته به دنبال سپتی سمی در خون می گردد .
5 . خاصیت Antibiotic : آنچه را که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است این خاصیت Leech می باشد که عمدتا به وسیله Aeromonas Hydrophila یا ( Hirudini ) که در روده زالو زندگی می کند تولید می گردد و بر روی بیماریهای ناشی از استاف اورئوس و توبرکلوز و بیماری دیسانتری و دیفتری موثر می باشد . آنزیمها و پروتئینهای متعدد دیگری نیز در کیسه های بزاقی قدامی و خلفی ( H.M ) موجود می باشند .
با توجه به خواص فوق استفاده از زالو در بسیاری از ممالک از دو حیث مورد توجه قرار گرفته است یکی از نظراستفاده مستقیم از آن در درمان بیماران و دیگری پرورش و تکثیر جهت مصرف داخلی و صادرات می باشد . پرورش زالو از لحاظ مکانی در آکواریومهایی متناسب با تعداد و شرایط مورد نیاز جهت رشد و تکثیر آنها صورت می گیرد و نیازمند نظارت کادر مجرب جهت تامین مایحتاج و محیط مناسب و بررسیهای زیستی مورد نیاز می باشد . صادرات در مورد زالو به دو صورت می تواند انجام پذیرد :
الف ) صادر کردن خود موجود زنده به کارخانجات دارو سازی کشورهای دیگر
ب ) استخراج آنزیمها توسط شرکت های داروئی داخلی و صادر نمودن محصولات داروی حاصله
هر دو روش فوق بسیاری از ممالک از جمله آلمان و انگلستان و روسیه و فرانسه به وفور مورد استفاده می باشد و علاوه بر ارزش درمانی اشتغال زایی و ارز آوری نیز برای آنها به دنبال داشته است .

منبع: http://phytodoctor.com/PublicNewsBody.aspx?NewsID=1010


زالو درمانی

چكيده (ABSTRACT)
جانورشناسان تاكنون 650 نوع زالو را شناسايي كرده‌اند كه 50 نوع آن از خوردن پستانداران تغذيه مي‌كنند.
برخي از انواع زالو فوق‌العاده خطرناك و بيماريزا مي‌باشند اما گونه‌هاي متعددي از زالوها وجود دارند كه اثرات درماني جالب توجهي دارند. ماده آنتي كوآگولان (ضد انعقادي) كه در بزاق زالو موجود است بنام هيرودين موجب رقيق شدن خون، بازشدن عروق بسته و بالطبع افزايش خون‌رساني و اكسيژناسيون موضع مي‌گردد. پيش‌بيني مي‌گردد حداقل يكصد نوع ماده ويژه با اثرات درماني گوناگون توسط زالو ترشح مي‌شود. اكنون در شمار كثيري از كلينيكهاي معتبر اروپا و آمريكا از زالو جهت رقيق شدن خون متعاقب آنژيوپلاستي قلب، گرافتهاي پوستي و پيوند اعضاء ( جهت تسريع خونرساني موضع و پيشگيري از انعقاد خون در عروق)، واريس، ضايعات پوستي و زيبايي پوست و حتي تقويت سيستم ايمني بدن، استفاده طبّي بعمل مي‌آيد.
حتي كشورهايي نظير روسيه و انگلستان از ره‌آورد صادرات زالو درآمد هنگفتي براي اقتصادشان فراهم كرده‌اند. در طب سنتي ايرانيان كاربرد زالو بسيار وسيع بوده و در بيماري‌هاي خوني و عفوني، فشارخون، سكته قلبي، بيماري‌هاي چشمي، پوستي، واريس، بواسير، آبسه‌هاي چركي و . . . مورد استفاده قرار گرفته است.
در طب افواهي (عاميانه) مردم ايران نيز زالو همانند حجامت و فصد بعنوان يك رفتار درماني و پيشگيري پذيرفته شده و شناخته شده حضور داشته است و مردم شهر و روستاي ايران مي‌دانستند كه علاج بسياري عفونتها و زخم‌ها و كسالت‌هاي بدن با زالو اندازي ممكن است.
حكيم جرجاني در كتاب سوم ذخيره خوارزمشاهي اشاره‌اي به نحوه استعمال زالو و جايگاه درماني آن كرده منفعت زالواندازي را بيشتر در بيماري‌هاي پوستي مي‌داند و معتقد است ابتدا بايد تن را با فصد و مسهل پاكيزه كرد و سپس زالو انداخت.
در انتهاي مقاله گزارش درمان چند نوع بيماري صعب‌العاج به توسط زالو آمده است.
پيشنهادات زير منطقي بنظر مي‌رسد :
1ـ وزارت بهداشت با همكاري وزارت جهاد كشاورزي، اقدام به تكثير و توزيع نژادهاي مرغوب زالوهاي‌ يكبار مصرف نمايد و حتي در امر صادرات آن نيز سرمايه‌گذاري شود.
2ـ پژوهش‌هاي كاربردي و مفصل از سوي مراكز دانشگاهي و تحقيقاتي كشور روي فوايد و جنبه‌هاي درمان و يا خطرات احتمالي زالواندازي صورت گيرد و اطلاعات حاصل شده در اختيار علاقمندان و پزشكان قرار گيرد.
3ـ جهت قطع هرگونه سوء استفاده احتمالي و پيشگيري از انتقال بيماري‌هاي واگيردار نظير هپاتيت و ايدز مراكز اختصاصي و تأييد شده و داراي مجوز از سوي وزارت بهداشت و امر زالودرماني اختصاص يابد و به عموم معرفي شود.

متن مقاله
زالو از 2500 سال قبل در هند، يونان، روم، ايران و سپس در اروپا مورد استفاده پزشكي داشته است. در قرن نوزدهم از اين جانور كوچك براي درمان هر دردي از جمله سردرد، تب، زخم‌هاي عفوني شده، دمل و آبسه، ورم‌ها، هموروئيد و . . . استفاده مي‌شده است. بدليل اثر ضد انعقادي هيرودين (Hirudin) بزاق زالو، امروزه در تحقيقات جديد ثابت شده است كه پس از عمل جراحي آنژيوپلاستي قلب و بطور كلي در بيماري‌هاي كرونري قلب، زالو مي‌تواند نقش مؤثري ايفا كند و Risk جراحي و Side Effect و خطر حملات قلبي را به حداقل كاهش دهد. در هندوستان 20بيمار با واريس اندام تحتاني (پيشرفته) كانديد زالو درماني شده و پاسخ درماني شگفت‌آوري مشاهده شده و تمامي بيست نفر (100% بيماران مورد مطالعه) كاملاً درمان شدند.
ريكاو و كولين آمريكايي در مقاله‌اي تحت عنوان كاربردهاي نوين زالو درماني گزارش اثر شگفت‌انگيز زالو درماني در بهبودي پيوند Rejecct شده انگشت قطع شده دست يك كودك سه ساله و گرافت عضلاني گردن يك مرد 67 ساله را قيد كرده‌اند.
سابقه زالو تراپي به 1500 سال قبل از ميلاد در مصر باستان بر مي‌گردد. در قرن 19 در آمريكا از زالو براي درمان هموروئيد، بيماري‌هاي لثه و دهان و بيماري‌هاي متنوع ديگري استفاده مي‌شد.
مشاهده مردي كه پاي گانگرن شده وي (كه در آستانه Amputation قرار داشت) توسط زالواندازي، نجات‌يافته بود انگيزه تحقيق ما روي زالو و جايگاه درماني زالو در طب آلوپاتي و آلترناتيو شد.
زالو جزو نرمتنان تك‌جنسي مي‌باشد كه 650گونه آن شناسايي شده و 50نوع آن از خون پستانداران تغذيه مي‌كند. زالوي طبي Hirudo Medicinalis نام دارد و مشخصه آن نوارهاي سبز زيتوني تا سبز لجني در پشت آن است. زالوهاي سياه‌رنگ يا سرمه‌اي رنگ و يا زالوي بسيار درشت (بزرگ‌تر از 12 سانتيمتر) اغلب نامناسب و خطرناك مي‌باشند.
محققين هندوستان طي بررسي‌هاي علمي متوجه شدند كه زالو خون سياهرگي مملو از Co2 را به خون شرياني حاوي O2 ترجيح مي‌دهد و در مكيدن خون، عروقي را انتخاب مي‌كند كه داراي غلظت بالاتر و خون فاسدتر مي‌باشند.
زالو از سويي خون آلوده و فاقد O2 را تخليه مي‌كند و از سوي ديگر بزاق خود را كه حاوي ماده‌اي آنتي‌كوالاگون (هيرودين) و احتمالاً بيش از يكصد نوع ماده bioactive (مثلاً تركيبات پروستا سايكلين فرم و پروتئيني شبيه گيرنده‌هاي نيكوتينيك استيل كولين) ديگر مي‌باشد، به موضع تزريق مي‌كند. يعني دو عمل تصفيه خون و ترقيق خون را همزمان انجام مي‌دهد و بالطبع اين خون سالم سازي شده به كنترل عفونتها و عملكرد بهتر سلولهاي دفاعي خون و سيستم ايمني و افزايش اكسيژناسيون بافت‌ها منجر خواهد شد.
امروزه در مهار Venous Congestion (مهمترين كمپليكاسيون جراحي‌ها پلاستيك و ميكروسكوپي و پيوند اعضاء و گرافت‌هاي پوستي) زالو به خوبي عمل مي‌كند و مانع احتقان خون، هماتوم، ادم، ترومبوز و نكروز عضو يا فلاپ پيوند زده شده مي‌گردد(البته زالو در نارسايي شرياني يا ايسكمي بافتي چندان موثر نيست و infection‌هاي مشاهده شده پس از زالو تراپي در چنين بيماراني بوده است).
Gerald و James ضمن معرفي Case هاي متعدد و متنوعي كه با متد زالودرماني Reject پيوند عضو قطع شده آنها بهبودي يافته، بحث كاملي پيرامون عفونت‌هاي متعاقب زالو و آنتي‌بيوتيك تراپي آن ارائه داده است.
زاخارسكي و همكارانش در Report خود بيماري با ملانوم بدخيم متاستاتيكي را معرفي كردند كه طي سه جلسه زالو درماني كاملاُ مداوا شده است (تحريك رشد سلولهاي سرطاني ملانوم به دليل آنزيم مترشحه از سلولهاي ملانوم است كه هيدرودين بزاق زالو مهار كننده اين آنزيم است.)
دكتر NAZAR در Lik Sprava 1998 Aug شرح درمان ميوكارديت عفوني را با هيريدوتراپي آورده است.
پژوهشگران دپارتمان فارماكولوژي دانشگاه كنتاكي از لحاظ بيوشيمي مقايسه‌اي ميان هپسارين و هيرودين به عمل آوردند كه اثر اختصاصي‌تر هيرودين نسبت به هپارين را به دليل زير توجيه كرده‌اند :
1ـ هيرودين براي فعال شدن نياز به كوفاكتور ندارد
2ـ هيرودين اثرات پايدار و يكنواخت dose-dependent دارد
3ـ هيرودين اثر مستقيم روي مهار ترومبين دارد
4ـ هيرودين toxicity (مسموميت) نمي‌دهد.
جوزف آيتون جراح ترميمي بيمارستان ماساچوست ايالات متحده در سال 1985 وازنش(Reject) پيوند گوش يك پسربچه را با زالو مرتفع ساخت.
امروزه جامعه جراحان انگلستان پس از مشاهده اثرات معجزه آساي زالو در جراحيهاي پلاستيك و گرافتهاي پوستي و پيوند اعضاء‍، كاربرد زالو پس از پيان جراحي و حتي در حين عمل، را كاملاً پذيرفته‌اند و مورد تأكيد قرار مي‌دهند.
پروفسور ايواليو از دانشگاه مون‌پليه (فرانسه) معتقد است هنوز تمامي اسرار و خواص مثبت پزشكي زالو كشف نشده است و دست كم ده اثر درماني براي زالو قائل است.
در كشور روسيه درمان با زالو بسيار رواج يافته است بطوري كه بيماريهاي مختلف از سردرد و بيماري قلبي و پوستي گرفته تا حتي ضعف قواي جنسي را با زالو اندازي معالجه مي‌كنند.
در مسكو و اوكراين كرم‌هاي آرايشي جهت رفع چروك صورت ابداع شده است كه ماده مؤثره آن از زالو استحصال شده است.
در اوايل قرن نوزدهم سالانه 30ميليون عدد زالو از آلمان به آمريكا صادر شده و مورد مصارف درماني و طبي قرار گرفته است.
در تحقيقات ارائه شده از سوي دانشگاه استانفورد كاليفرنيا كه در مجله لارنگوسكوپ (آگوست 1998) چاپ شده است، كاربرد زالو در جراحي‌هاي پلاستيك و ترميمي با درصد موفقيت بالايي همراه بوده است. (كاهش واپس زدن پيوندها و گرافت‌ها)
پروفسور مي‌ير، آلتون، اوخنر و هورتر معتقدند هر گونه كانون عفوني بدن را بوسيله زالو مي‌توان ريشه‌كن كرد.
زاخارين روسي معتقد است زالو موجب انبساط عروق موضع نيز مي گردد و بلكه اثر وازودلاتاسيون عمومي بدن را براي آن قائل است چرا كه مشاهده مي‌شود كه در crise هيپرتنشن، پس از مصرف زالو، فشار به حد نرمال ر مي‌گردد.
هر زالو پنج تا پانزده ميلي‌ ليتر خون مي مكد ( ده برابر حجم بدن خود ) طي مدت 60 - 15 دقيقه.
خونريزي پس از جدا شدن زالو 10 – 2 ساعت طول مي‌كشد ماده بي‌حسي تزريق شده توسط زالو در موضع سبب از بين رفتن درد حين نيش زدن و مكيدن خون مي‌شود.
هيرودين سبب:
1ـ مهار تبديل فيبرينوژن به فيبرين و بالطبع مهار انعقاد خون
2ـ شل‌شدن عضلات صاف ديواره ‌عروق و بالطبع گشادشدن عروق(Vasodilatation)
3- افزايش و بهبود فلوي خون در دكتر آلبرت كراشينيوك در روسيه دو Case جالب بدين ترتيب معرفي كرده است.
1) كودكي 6 ساله با سابقه cp ـ فلج مغزي ـ كه مدت 5 سال توانايي راه رفتن نداشته است و پس از جلسات زالو درماني بخوبي راه رفته و علايم cp ناپديد شده است.
2) زن جواني با سابقه حملات آسم Status و نازائي. طي مرحله اول هيرودوتراپي آسم وي كاملاً بهبودي يافته و پس از مرحله دوم هيرودوتراپي باردار شده و صاحب فرزند مي‌گردد! جالب است بدانيم فقط 2% اطفال متولد شده داراي آپگار 10 مي‌باشند كه اين نوزاد داراي آپگار 10 بود(!)
دانشمندان سن‌پترزبورگ روسيه طي سال‌هاي 97ـ93 دو تئوري زير را درباره توانايي‌هاي درماني زالو اثبات كرده‌اند :
الف ـ bioenergetical effect : زالوها توانايي ايجاد ثبات در مناطق حياتي را دارند. در آزمايشگاههاي بيوفيزيك و بيومكانيك انستيتو كورتكوف روي اثر زالو در kirlian effect (پرتوافكن luminescence بافتهاي بيولوژيك در ميدان‌هاي الكترومغناطيسي با فركانس بالا) مطالعه شده و متوجه شدند كه پس از زالو تراپي افزايش luminescence را شاهد هستيم و بطور قابل ملاحظه‌اي افزايش پايداري انرژتيك و سازه‌هاي اطلاعاتي در بافتها را شاهد هستيم كه با هيچ متد درماني ديگري اين افزايش حاصل نمي‌شود.
ب ـ neiro-throphical effect : ترشحات زالو موجب تحريك رشد نرون‌ها و نورودندريت‌ها و ترميم و نوسازي آنها مي‌گردد. اين كشف مي‌تواند افق روشني در درمان بيماري‌هاي ناعلاج CNS پاركينسون، اسكلروزيس(MS).CVA. ترومبوز عروق مغز، آلزهايمر و . . . براي ما باز كند.
كرسي زالو درماني سن‌پترزبورگ (MAPS) در آخر توصيه مي‌كند : ما معتقديم هر پزشكي اعم از جراح آنكولوژيست، ارتوپد، دندانپزشك، ژينكولوژيست و . . . بايستي توانايي‌هاي درماني زالو را بشناسد و استفاده كند. زالو توانايي درمان گروه متنوعي از بيماري‌ها را دارد نظير : زخم معده، كوليت، پروستاتيت، برونشيت، التهابات كبد و كيسه صفرا، گاستريت، هموروييد، اغلب بيماريهاي پوستي، اسپاسم عضلاني، واريس، نازائي، آدنوم پروستات، ناباروري مردان، كاهش ميل جنسي(Impotnce)، الكليسم، ترك اعتياد(مواد مخدر).
دكتر Sawyer از مؤسسه تحقيقاتي بيوفارم انگلستان معتقد است كه در دهان زالو آنزيم ژاله مانندي بنام Orgelase موجود است كه در درمان بيماري‌هاي چشمي و آرتريت روماتوئيد كاملاً كارآيي دارد. فرانسه در سال 1850 بيش از صد ميليون زالو از روسيه وارد كرده است و در سالهاي 1950 تنها در شهر فيلادلفياي آمريكا 000/750 زالو استفاده شده است.
اخيراً مطالعاتي نيز در دست اقدام است پيرامون تأثير زالو در كنترل و بهبودي تومورهاي سرطاني كه اميد مي‌رود به محافل علمي جهان عرضه گردد.
مقالات و گزارشات علمي فراواني پيرامون تكنيك‌هاي زالو اندازي، نحوه آمده‌سازي رواني بيمار.
مراقبت‌هاي پس از زالو اندازي، روش نگهداري و تكثير زالو و دهها عنوان ديگر در مدلاين و كتب رفرانس leech therapy به چشم مي‌خورد كه جمع‌بندي آنها در اين مقاله ممكن نبود.


جايگاه زالو در طب سنتي ايرانيان :
شيخ‌الرئيس ابن‌سينا باب مبسوطي پيرامون زالو دارد و چنين مي‌فرمايند :
«از زالوهايي كه كرك‌ريز و نرم دارند يا لاجوردي رنگ هستند پرهيز كنيد زيرا دچار غشي، خونريزي، تب، سستي و قرحه‌هاي بدخيم خواهيد شد. از زالويي استفاده شود كه در آب‌هاي خزه‌دار كه محل زيست قورباغه‌هاست نمو كرده و نه زالويي كه در آبهاي گل‌آلود سياه بوده است. زالو بهتر است «حجامت» خون تباه را از عمق بدن بيرون مي‌كشد. زالو را ابتدا سرازير نگهداريد تا استفراغ كند و محتويات شكمش بيرون آيد سپس اندكي خون بره به او بدهيد. سپس مواد چسبنده و كثيف بدن او را با بوراكس پاك كنيد ] استفاده از مواد صابوني عطردار مضر است[ و جايي را كه مي‌خواهيد زالو بگذاريد با دست مالش دهيد تا سرخ شود. اگر جاي زالو انداختن را با گل سرشور يا خون اندود كنند. زالو بهتر مي‌چسبد. بهتر آن است كه پس از جدا شدن زالو، محل گزش او را حجامت برنهيد تا احياناً اگر آزاري و عفونتي براثر نيش زالو عارض شده، از بين برود اگر پس از زالو اندازي خون بند نمي‌آيد مازوج سوخته، نوره، خاكستر يا سوده نرم ] يا پودر باقلا و زردچوبه[ استعمال شود. زالو اندازي براي بيماري‌هاي پوست از قبيل جوش‌ها، دمل‌ها، لكه‌هاي سياه و نقطه‌هاي سياه و سپيد و . . . مفيد است.»
در طب عاميانه نيز زالو در كوچه و بازار به فروش مي‌رسيده و تا حدود سي‌سال قبل، همه مي‌دانستند كه براي علاج زخم چركين و دمل بهترين درمان زالو اندازي است. يا براي پيشگيري از فساد دهان و لثه و داشتن دندانهاي محكم بايد بناگوش را زالو گذاشت. مخبرالسلطنه در كتاب خاطرات و خطرات حكايتي جالب نقل مي‌كند : «جهانگيرخان وزير صنايع دچار قانقريا شد و دكتر تولوزان فرانسوي (پزشك مخصوص دربار) دستور به قطع پاي ايشان داد. آشنايان جهانگيرخان با قطع پا مخالفت ورزيده و ميرزاحسن‌خان جراح‌باشي محله را به عيادت جهانگيرخان آوردند. او پس از معاينه گفت به من يازده روز فرصت دهيد تا اين پا را معالجه كنم. ميرزاحسن در سه نوبت زالوي زيادي به پاي بيمار انداخت و پس از ياده روز از تولوزان فرانسوي دعوت كردند كه پا را ملاحظه كند. تولوزان وقتي پا را ديد، بهبود آن را تأييد كرد و از اينكه قبلاً به ميرزاحسن ناسزا گفته بود معذرت خواهي كرد و دويست تومان به ميرزاحسن داد».
زالو اندازي جزو سنت‌هاي درماني پذيرفته شده و به همان معروفيت و مقبوليت حجامت و قصد (رگ‌زني) بين توده‌هاي مردم رواج داشت. آري اين حيوان يك گرمي به ظاهر مشمئز كننده طي ساليان دراز بيماري‌هاي صعب‌العلاجي را براحتي درمان مي‌كرد و بيماران را از صرف هزينه‌هاي گزاف، بريده شدن از اندام‌ها، بد شكل شدن پوست، فلج شدن ناشي از سكته مغزي و . . . نجات مي‌داده است. تأييد اين نظر را با پرسش از افراد 40سال ببالا مي‌توانيد جستجو كنيد.
ديدگاه حكيم جرجاني پيرامون زالو درماني :
جرجاني معتقد است بهترين زالو، زالوي موجود در آب‌هاي پاكيزه است و شكل او بايد همانند دم موش باشد و شكم او سرخ و پشت او سبز و سرش كوچك باشد و او نيز معتقد است منفعت زالو بيشتر در بيماري‌هاي پوستي مانند ريش بلخي، قوبا، سعفه و . . . مي‌باشد. طريقه استعمال و موارد احتياطي كه جرجاني برشمرده همان ديدگاه بوعلي‌سيناست كه از تكرار آن صرف‌نظر مي‌كنيم. نكته بارز افتراق ديدگاه جرجاني با تمام حكما درباره كاربرد زالو اين جمله او در كتاب ذخيره است كه مي‌فرمايد : «نخست تن را به فصد و مسهل پاك بايد كرد و سپس ديوچه (زالو) را فراز گذاريد تا منفعت او پديد آيد»

گزارش موارد زالو درماني در يك كلينيك در تهران:
در كلينيك طب سنتي ما واقع در شهر تهران مجموعاً روي 31 بيمار عمل زالودرماني صورت گرفته است كه آمار و يافته‌هاي زير بدست آمد :
15 بيمار جهت بثورات پوستي و جوش و آكنه‌هاي مقاوم به درمان و اسكارهاي پوستي مراجعه كرده بودند كه پس از يك يا دو مرحله زالودرماني، تغييرات كاملاً محسوسي در ضايعات پوستي آنان پديدار شد و رضايت درماني بيماران مذكور بيش از 90% بوده و به جز يك نفر آنان كه مجدداً ضايعاتش عود داشته است ، مابقي يعني 14نفر (93%) طي follow up يكساله عود ضايعات نداشته‌اند.
6 نفر جهت واريس پا زالوتراپي شدند كه رضايت درماني آنان 100% بوده و هر 6نفر پس از يكسال follow up نشانه‌اي حاكي از عود واريس گزارش نكردند.
4 نفر جهت چين و چروك پوست صورت (زيبايي) مراجعه كردند و پس از زالوتراپي، 2نفر (50%) كاملاً راضي اما 2نفر (50%) نتيجه درماني خاصي مشاهده نكرده‌اند.
يك نفر با سابقه تروماي مفصل مچ‌پا و هماتوم داخل مفصل (با تأييد گرافي و متخصص ارتوپدي و كانديد جراحي مفصل) كه شكايت از سدي دايم پا، درد و سري‌پا، و كاهش قدرت عضلاني پاها داشت و در معاينه نبض‌هاي دورسال پديس ضعيف و فيل فورم بود، مورد زالودرماني قرار گرفت كه پس از يك هفته تمام ناراحتي و علايم باليني وي از بين رفت.
بيمار ديگري با آبسه و فيستول آنال (كمپليكه و مركب) كه بارها مورد جراحي قرار گرفته و عود مجدد داشته است، مورد زالوتراپي قرار گرفت و همكنون پس از حدود 5/1 سال هيچ مشكلي ندارد.
بيمار ديگر Case شناخته شده Diabetic foot مي‌باشد كه يك پاي وي پس از گانگرن شدن آمپوته شده بود و پاي ديگر نيز گانگرن شده و در آستانه آمپوتاسيون بود كه با 2 جلسه زالودرماني، پا به حد نرمال برگشته و همكنون هيچ مشكلي ندارد.
Case ديگر Squamous cell carcinoma (كانسر پوستي) invasive بوده است كه پس از زالودرماني (3جلسه) رشد تومور كاملاً محدود شده و از اگزودا و تخريب پيشرونده پوستي و بافت‌هاي جلدي جلوگيري بعمل آمد.
Case ديگر دختر و پسر جواني هستند دچار وسواس فكري (Obssesive compulsive) كه پس از زالودرماني پشت گوش، اظهار مي‌دارند ديگر از افكار مزاحم و حالات وسواس فكري اثري نمي‌بينند.
بيماران مورد نظر پس از پيگيري يكساله، غير از مورد خاصّ بيماري خود كه به جهت آن زالواندازي كرده بودند، نتايج و تغييرات جالب توجهي را در بدن خود ذكر مي‌كردند كه به برخي اظهارات آنان توجه كنيد :
1ـ متعادل شدن هيپرومنوره و متروراژي (با سابقه هشت‌ساله كه مراجعات مكرر و بي‌ثمر به متخصصان گوناگون داشته است)
2ـ كاهش اضطراب و پرخاشگري و tension

پيشنهادات
با توجه به اقبال روزافزون طب مدرن به زالودرماني و تأثيرات درماني غيرقابل انكار زالو درماني پيشنهادات زير موجه بنظر مي‌رسد.
اولا : هر پروسجور طبي در كنار مزاياي خود مي‌تواند Side effect و Risk‌هاي گوناگوني دنبال داشته باشد. درمان با زالو نيز از اين قاعده مستثني نيست. وزارت بهداشت درمان آموزش پزشكي جهت قطع هرگونه سودجويي افراد ناصالح بايد چارچوب‌هاي دقيق نظارتي بر امر درمان با زالو اعمال نمايد و با معرفي مراكز تأييد شده و كنترل شده و داراي مجوز، در عين حالي كه زالودرماني را ضابطه‌مند خواهد كرد، عموم را از مزاياي درماني زالو(كه در برخي موارد هيچ‌ جايگزيني ندارد) بهره‌مند خواهد ساخت. احتمال انتقال ايدز و هپاتيت نمي‌تواند دليلي بر تعطيلي و حذف پديده زالودرماني باشد.(بايد مسئله را حل كرد و نه اينكه صورت مسئله را حذف كرد!)
دوماً : ارزش جهاني زالو بين 6-2 دلار (هرعدد زالو) برآورد شده است. با توجه به اينكه مرغوبترين نژاد زالو ] زالوي شرقي يا پارسي (H-Medicinalis orientalis)[ در ايران قابل تكثير است. شايسته است وزارت بهداشت با همكاري وزارت جهاد كشاورزي اقدام به تكثير و توزيع زالو‌هاي طبي و يكبار مصرف جهت مصارف داخلي و صادرات خارج كشور داشته باشد. (با توجه به اين حقيقت كه مصرف زالو، در كلينيك‌هاي كشورهاي توسعه يافته بطور چشمگيري در حال افزايش است) كه با اين طريق بحث آلوده بودن زالوها نيز چاره خواهد شد.
سوماً : وزارت بهداشت، دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و مراكز تحقيقاتي و علمي كشور بايد روي مكانيسم عمل زالو، تركيبات بزاق زالو، اثرات local و general درماني زالو، انديكاسيونها و كنترا انديكاسيون‌هاي زالودرماني، و ساير جنبه‌هاي درماني زالواندازي مطالعات كاربردي و دقيق داشته باشند تا نتايج تحقيقات حاصله به مجامع علمي داخل و خارج‌ كشور عرضه شده و محققين و پزشكان علاقمند به زالودرماني با base علمي كافي درحيطه‌هاي طب سنتي و طب مدرن اقدام به درمان با زالواندازي بنمايند.

«منابع تحقيق»
1ـ كتاب طب اسلامي (حجامت و زالو) تاليف دكتر سيدعلي طبري‌پور ـ انتشارات النبي بابل 1376.
2ـ سلسله مقالات پژوهشي موسسه تحقيقات حجامت ايران
3ـ كتاب خلاصه مقالات همايش بين‌المللي طب سنتي و مفردات پزشكي ـ دانشگاه شهيد بهشتي آبان 1379
4ـ مقاله زالو حجامتگري در دامان طبيعت تأليف سيد عبدا... خليلي
5ـ اقنون در طب (شيخ‌الرئيس ابن‌سينا) ـ انتشارات سروش
6ـ كتاب ذخيره خوارزمشاهي ـ سيد اسماعيل جرجاني
7ـ خفي علائي ـ سيداسماعيل جرجاني ـ انتشارت اطلاعات
8- Golden MA & Quinn. Partington MT. Leech therapy in digital replantation Aom 1995.
9- Kocent Lc& spinner SS.Leech therapy new procedures for an old treatment 1992_18 : 481- 483.
10- Graham. CE . Leeches . Br Med 1995.
11- Biopharm LTd. Biopharm Leeches . united Kingdom : walters printer 1996.

منبع:
http://www.booali.ir/modules.php?name=Content&pa=showpage& pid=1&page=6


زالو درمانی در دندان پزشکی

زالو از 2500 سال قبل در هند، يونان، روم، ايران و سپس در اروپا مورد استفاده پزشكي داشته است در قرن نوزدهم از اين جانور كوچك براي درمان هر دردي از جمله سردرد، تب، زخم هاي عفوني شده، دمل و آبسه، ورم ها، هموروئيد و... استفاده مي شده است. بدليل اثر ضدانعقادي هيرودين (Hirudin) بزاق زالو، امروزه در تحقيقات جديد ثابت شده است كه پس از عمل جراحي آنژيوپلاستي قلب و به طور كلي در بيماري هاي كرونري قلب، زالو مي تواند نقش موثري ايفا كند و خطر جراحي و Side Effect و خطر حملات قلبي را به حداقل كاهش دهد. در هندوستان 20بيمار با واريس اندام تحتاني (پيشرفته) كانديد زالو درماني شده و پاسخ درماني شگفت آوري مشاهده شده و همه 20نفر (100درصد بيماران مورد مطالعه) كاملادرمان شدند.
جوزف آيتون جراح ترميمي بيمارستان ماساچوست ايالات متحده در سال 5891 وازنش يا پس زدن عمل جراحي پيوند گوش يك پسربچه را با زالو مرتفع كرد.
جامعه جراحان انگلستان پس از مشاهده اثرات معجزه آساي زالو در جراحي هاي پلاستيك و گرافتهاي پوستي و پيوند اعضاء كاربرد زالو پس از پايان جراحي و حتي در حين عمل را كاملاپذيرفته اند و مورد تأكيد قرار مي دهند.
در كشور روسيه درمان با زالو بسيار رواج يافته است به طوري كه بيماري هاي مختلف از سردرد و بيماري قلبي و پوستي گرفته تا حتي ضعف قواي جنسي را با زالواندازي معالجه مي كنند.
در روسيه و اوكراين كرم هاي آرايشي جهت رفع چروك صورت ابداع شده است كه ماده مؤثره آن از زالو استحصال شده است.
ترشحات زالو موجب تحريك رشد نرون ها و نورودندريت هاي آنها مي شود. اين كشف مي تواند افق روشني در درمان بيماري هاي ناعلاج نظير پاركينسون، اسكلروزيس، ترومبوز عروق مغز، آلزهايمر و... براي ما باز كند.
كرسي زالو درماني سن پترزبورگ (MAPS) توصيه مي كند: ما معتقديم هر پزشكي اعم از جراح ارتوپد، دندانپزشك، ژينكولوژيست و... بايستي توانايي هاي درماني زالو را بشناسد و استفاده كند. زالو توانايي درمان گروه متنوعي از بيماري ها را دارد نظير: زخم معده، پروستاتيت، برونشيت، التهابات كبد و كيسه صفرا، گاستريت، هموروئيد، اغلب بيماري هاي پوستي، اسپاسم عضلاني، واريس، نازائي، آدنوم پروستات، ناباروري مردان، كاهش ميل جنسي (Impotnce)، الكليسم، ترك اعتياد (موادمخدر).
جايگاه زالو در طب سنتي ايرانيان:
شيخ الرئيس ابن سينا باب مبسوطي پيرامون زالو دارد و چنين مي گويد:
از زالوهايي كه كرك ريز و نرم دارند يا لاجوردي رنگ هستند پرهيز كنيد زيرا دچار غشي، خونريزي، تب، سستي و قرحه هاي بدخيم خواهيد شد. از زالويي استفاده شود كه در آبهاي خزه دار كه محل زيست قورباغه هاست نمو كرده و نه زالويي كه در آبهاي گل آلود سياه بوده است. زالو بهتر است ،«حجامت» خون تباه را از عمق بدن بيرون مي كشد. زالو را ابتدا سرازير نگه داريد تا استفراغ كند و محتويات شكمش بيرون آيد، سپس اندكي خون بره به او بدهيد سپس مواد چسبنده و كثيف بدن او را با بوراكس پاك كنيد] استفاده از مواد صابوني عطردار مضر است و جايي را كه مي خواهيد زالو بگذاريد با دست مالش دهيد تا سرخ شود. اگر جاي زالوانداختن را با گل سرشور يا خون اندود كنند، زالو بهتر مي چسبد. بهتر آن است كه پس از جداشدن زالو، محل گزش او را حجامت برنهيد تا احيانا اگر آزاري و عفونتي بر اثر نيش زالو عارض شده، از بين برود اگر پس از زالواندازي خون بند نمي آيد مازوج سوخته، نوره، خاكستر يا سوده نرم[ يا پودر باقلاو زردچوبه ]استعمال شود. زالواندازي براي بيماري هاي پوست از قبيل جوش ها، دمل ها، لكه هاي سياه و نقطه هاي سياه و سفيد و... مفيد است.»
در طب عاميانه نيز زالو در كوچه و بازار به فروش مي رسيده و تا حدود 30سال قبل، همه مي دانستند كه براي علاج زخم چركين و دمل بهترين درمان زالواندازي است. يا براي پيشگيري از فساد دهان و لثه و داشتن دندانهاي محكم بايد بناگوش را زالو گذاشت. مخبرالسلطنه در كتاب خاطرات و خطرات حكايتي جالب نقل مي كند: «جهانگيرخان وزير صنايع دچار قانقاريا شد و دكتر تولوزان فرانسوي (پزشك مخصوص دربار) دستور به قطع پاي ايشان داد. جهانگيرخان با قطع پا مخالفت ورزيده و ميرزاحسن خان، جراح باشي محله را به بالين خان آوردند. او پس از معاينه گفت به من 11 روز فرصت دهيد تا اين پا را معالجه كنم. ميرزاحسن در سه نوبت زالوي زيادي به پاي بيمار انداخت و پس از 11روز از وي دعوت كردند كه پا را ملاحظه كند. تولوزان وقتي پا را ديد، بهبود آن را تأييد كرد و از اينكه قبلابه ميرزاحسن ناسزا گفته بود معذرت خواهي كرد و 200تومان به ميرزاحسن داد.»
ديدگاه حكيم جرجاني پيرامون زالودرماني:
جرجاني معتقد است بهترين زالو، زالوي موجود در آب هاي پاكيزه است و شكل او بايد همانند دم موش باشد و شكم او سرخ و پشت او سبز و سرش كوچك باشد و او نيز معتقد است منفعت زالو بيشتر در بيمارهاي پوستي مانند ريش بلخي، قوبا، سعفه واست

منبع: http://d17510455.rah150.rahnemoon.com/professional/news/scientific_news_detail.php?ID=66945


زالو از نظر رازي و ابن سينا
پزشکان نام آور اسلامي چون ابن سينا و رازي اشاره هاي فراواني داشته اند که با علم به زيان اين جانور موارد استفاده بجا و مناسب آن را در بيماري مي دانستند. در يکي از شرح حال هاي کتاب الحاوي آمده است که جواني در اثر قي خون آلود به حالت احتضار افتاده بود پزشکان از وي قطع اميد کرده بودند. وقتي رازي را بر بالين بيمار آوردند پس از گرفتن تاريخچه دقيق از بيمار بر وي معلوم شد که اخيراً اين جوان سفري داشته و در طول راه از آب چشمه نوشيده است. دستور داد سطلي از مواد محرک و قي آور را به جوان خوراندند پس از آن او را به تخليه نيرومند معده واداشت. در ميان مواد مستفرغه زالويي که از فرط مکيدن خون جثه اي عظيم پيدا کرده بود مشاهده شد و جوان محتضر از مرگ حتمي نجات يافت.
ابن سينا در کتاب قانون به مسافران سفارش مي کند که به هنگام آشاميدن آب از چاه ها و چشمه ها به ويژه در تاريکي شب دقت فراواني کنند چون که ممکن است آلوده به زالو باشد. ابن سينا با شناخت نبو غ آميز خود بر تمام علوم و فنون و قدمت انواع و اقسام زالوها را به رنگ و شکل و اندازه تشخيص مي داده و زالو هاي مفيد را از مضر جدا مي کرده است.
او زالوهايي را که به رنگ ماش و متمايل به سبز با خطوط زرنيخي در طول پشت يا زالوي سرخ مايل به زرد با حاشيه منور يا زالوهاي جگري رنگ و زالوهايي که داراي سر کوچک بوده باشند يا آنهايي که شبيه دم موش يا ملخ ريز باشند از زالوهاي مطلوب و مفيد معرفي مي کند و معتقد است که زالوهاي شکم قرمز بهتر از زالوهاي پشت سبز هستند به ويژه آنکه از آب جاري گرفته شده باشند و به زعم ابن سينا زالو خون را بهتر از حجامت از عمق بدن بيرون مي کشد.
ابن سينا طرز زالو گرفتن را بدين گونه شرح مي دهد که پس از صيد کردن و سرازير نگهداشتن زالو براي تخليه معده خون بره با خون جانور ديگري را به نزد او مي آورند تا به عنوان پيش غذا ميل کند پس از پاک کردن بدن زالو با اسفنج نرم او را در آب پاک حمام مي کنند و پس از شست و شوي پوست و مالش منطقه اي که خون بايد گرفته شود زالو را در محل مي چسبانند.
ابن سينا سفارش مي کند که مواد بند آورنده خون در هنگام زالو گرفتن بايد در دسترس باشد. ابن سينا زالو گرفتن را در بيماري هاي پوست از قبيل جوش ها، دمل هاي صورت و لک و پيس سودمند مي دانست.
ابن سينا از قول هندي ها نقل کرده است که پاره اي از زالوها سمي هستند. او تاکيد مي کند که زالوهاي با سر درشت و به رنگ سرمه اي يا سبز يا داراي کرک هاي ريز و نرم يا زالوهايي که شبيه مارماهي با خطوط لاجوردي و به رنگ بوقلموني هستند سمي اند و بايد از آنها اجتناب شود.ابن سينا اين زالوها را موجد دمل، غش، خونريزي، تب، ضعف و قرحه هاي بدخيم قلمداد مي کند و معتقد است زالوهايي که از آب هاي کثيف و گل آلود شکار مي شوند نامناسب هستند.
او در عوض زالوهاي صيد شده از آب خزه دار و محل زندگي قورباغه ها را مناسب مي داند و تاکيد مي کند اگر کسي منکر اين شد و زالوي همزيست با قورباغه را زيان آور شمرد خلاف به عرض شما رسانده و گوش به حرف او ندهيد،
در دايره المعارف بريتانيا برخلاف مندرجات متن قانون تصريح شده است که زالوي سمي وجود ندارد و هيچ يک از زالوها سمي نيستند.
هيچ کدام از زالوها به عنوان ميزبان حدواسط انگل هاي انساني شناخته نشدند ولي عادات آنها ممکن است منجر به انتقال عفونت شود از جمله شواهدي وجود دارد که زالوي بوفالو (Irudinaria manillensis) ممکن است سبب سرايت بيماري هاي واگيردار دام در فيليپين شود و نيز محتمل است که سرايت بيماري هاي عفوني از طريق زالو به انسان صورت پذيرد و مي توان تعبير سميت زالو را در کتاب قانون حمل بر آلودگي اين جانور و نقش آن در سرايت بيماري هاي واگيردار دانست.

منبع: http://www.sharghnewspaper.ir/Released/86-03-27/297.htm


خون آشام شفابخش

دکتر عبدالحميد حسين نيا*
زالو کرمي است لزج، چسبنده، خون آشام و به دليل صفات فوق چندش آميز است و نفرت انگيز. در ادبيات ما «زالوصفت» به آدم هايي مي گويند که از ديگران بهره کشي مي کنند و در واقع به آنها مي چسبند و خون آنها را مي مکند. اغلب ما از اين جانور تجسم نامأنوس داريم. زالو در مزارع برنج به ساق پا يا دست هاي دختران و زنان شاليکار که بوته هاي ظريف برنج را نشا مي کنند مي چسبد و آب باتلاق را از خون آنها رنگين مي کند. زالو از آب دلو يا جرعه اي آب چشمه که رهگذري تشنه براي آشاميدن بدان روي مي آورد داخل گلو و بيني او مي شود و ناراحتي خوف انگيزي پديد مي آورد. به خاطر نفرت از اين کرم ترسناک در دوران کودکي وقتي آن را از جويباري شکار مي کرديم بر آن نمک مي پاشانديم. ذرات نمک پوست براق و لزج زالو را مي خورد و ذوب مي کرد و زالو زير شکنجه وول مي خورد و ما کيف مي کرديم.

آيا واقعاً زالو مستحق اين همه لعن و نفرين و مستوجب اين مجازات تلخ است؟
حداقل تاريخ طب گواه آن است که خدمتي که زالو به نوع بشر کرده است بيشتر از تمام زيان هايي است که براي وي برمي شمارند.استفاده از زالويي به نام